Ev sahibi kiracıyı evden atabilir mi? Kiracının hakları neler?
İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlerde ve diğer illerde artan ev kiraları, mevcut kiracıları da tedirgin etmeye başladı. Evlerini yüksek fiyattan kiraya vermek isteyen ev sahipleri, mevcut kiracılara evden çıkmaları yönünde baskılar yapabiliyor.
Sözleşmesi bitmeyen, bitse bile yasal dayanağı olmayan ev sahipleri, kiracıları kolayca evden çıkaramazlar. Kira oranlarına da kafalarına göre değil yasal düzenlemeler çerçevesinde zam yapabilirler. Ancak ev sahipleri emsallerine göre kira bedelinin belirlenmesi için kira tespit davası açabilirler. 10 yılın sonunda ise 3 ay önceden bildirmek şartı ile evi tahliye davası açma hakkı bulunuyor. Peki, ev sahipleri istedikleri zaman kiracıyı evden atabilir mi? Kiracıların hakları neler? Kiracılar hangi hukuki haklara sahiptirler? İşte konuya dair detaylar…
İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya, Muğla gibi nüfus yoğunluğunun sürekli arttığı büyükşehirlerde kiralık ev yetersizliği nedeniyle kira fiyatlarında sert yükselmeler oldu. Özellikle İstanbul’un belirli ilçelerinde kira fiyatları 2 bin 500 liradan başlayıp 5 bin liraya kadar yükseliyor.
Uzmanlar, kentsel dönüşüme giren yerlerdeki ev sahiplerinin, bulundukları semtlerde kalmak istemelerine bağlı olarak kiralık ev probleminin ortaya çıktığını belirtiyor. Tam da burada fırsatçılık ortaya çıkıyor ve boş evler fahiş fiyatlardan kiraya veriliyor.
Hal böyle olunca artan ev kiraları, mevcut kiracıları da tedirgin etmeye başlıyor. Ev sahipleri, mevcut kiracılarını belirli sebeplerle evden çıkararak evlerini yüksek fiyattan kiraya vermek istiyorlar. Kiracıların böyle sorunlarla karşı karşıya kalması durumunda ne gibi yasal hakları var bunların detaylarına bakalım.
YENİ BİR ANLAŞMA YAPILMADIKÇA SÖZLEŞME KENDİLİĞİNDEN UZAR
Kira sözleşmelerine dair açıklamada bulunan Avukat Cenk Söbe, Türk Borçlar Kanunu’na göre gayrimenkul kira sözleşmesinin süre bitiminde aksine yazılı bir anlaşma sağlanmadıkça mevcut sözleşmenin 1 yıl süreyle kendiliğinden uzayacağını söyledi.
Kira sözleşmesi süre bitiminde hem kiracının hem de kiraya verenin tahliye konusunda anlaşması halinde kontrat yasal olarak sona ermiş olur. Aksi durumlar için, yani kiracı ve ev sahibinin anlaşmaya varamaması durumunda kontrat kendiliğinden bir yıl daha uzar. Konut sahibinin veya kiraya verenin, ancak kira bedelinin ödenmemesi, taşınmazın kira amacı dışında kullanılması, alt kira yasağı varsa alt kiraya verilmesi (Kiracının kiraladığı taşınmazını başka bir kiracıya vermesi) ya da genel ahlak kurallarına aykırılık gibi nedenlerden dolayı kiracıyı evden çıkarma hakkı vardır. Bunun dışında haklı bir sebep olmadıkça kiracıyı evden çıkartamaz.
KİRA TESPİT DAVASI 5 YIL SONRA AÇILABİLİR
Kiraya verenin, yukarıdaki haklı nedenler dışında keyfi olarak kira sözleşmesini sona erdirme hakkı bulunmamaktadır. Kira bedeli düşük diye kiracıların evden çıkartılamayacağını belirten Avukat Cenk Söbe, ev sahiplerinin kanuni zam oranı dışında bir zam talep etme hakkının olmadığını, ancak kira başlangıç tarihinden itibaren 5 yıl sonra emsallere uygun kira bedelinin belirlenmesi için kira tespit davası açabileceğini ifade etti.
KİRACIYI EVDEN ÇIKARMA HAKKI 10 YIL SONRA ELDE EDİLİYOR
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, kiracıların yasal haklarına dair yaptığı açıklamada, mevcut kiracıların yüksek kira artışı durumlarına karşı endişelenmesini gerektirecek bir durumun olmadığını ve ev sahibinin evden çıkarmak için yasaya göre kontrat bitiminden 3 ay önce tahliye talebinde bulunulması ve haklı bir sebep gösterilmesi gerektiğini söyledi. Kiracının evden çıkartılması için iki şartın bir arada sunulması gerekiyor. Kiraya veren kiradaki evde ya kendisi oturacak ya da birinci dereceden bir yakınının kullanması gerekiyor. Kiradaki konut, el değiştirse dahi yeni ev sahibi kontrat bitiminden 3 ay önce yazılı bildirim yapmadıysa eğer yine kiracıyı evden çıkaramaz.
Ev sahipleri, 10 yıllık kiracılarına kira kontrat süresinin bitmesinden 3 ay önce yazılı bildirimde bulunursa kiracının yasal olarak konuttan çıkması gerekiyor. Kiracının bildirime rağmen çıkmaması durumunda, ev sahibi mahkeme yoluyla tahliye kararı çıkartabilir. Kiracıların her kira ödemesinde mutlaka banka dekontuna hangi ayın ödemesinin yapıldığı yazması kendileri açısından faydalı olacaktır.
Kiracı ödemelerini iki ay üst üste geciktirirse ev sahibine tahliye hakkı doğar. Bu nedenle hangi ayın ödemelerinin yapıldığı mutlaka yazılmalıdır.
